Groninger Architectuurmaand

Park Spoorgroen

Park Spoorgroen is meer dan een groenlint; het is een katalysator van wijkvernieuwing voor én door de wijk. Historisch gezien was De Hoogte een gesloten, groenarme wijk met sociale en ruimtelijke knelpunten. LAOS landscape urbanism transformeerde de groenstrook tot een publiek park dat verbindt, activeert en inspireert.

Stemmen

Ontwerp
LAOS landscape urbanism
Opdracht
Gemeente Groningen
Bouw
Gemeente Groningen, Groenvoorziening A.J van der Werf BV, De Roo Drenthe BV
Jaar
2025
Locatie
Noorderspoorsingel, Groningen
Fotograaf
Marleen Annema

Park Spoorgroen dient als voorbeeld van hoe wijkvernieuwing samengaat met participatie, maatschappelijke verbinding en placemaking. Voor de wijk is het park een groene voortuin, die ook werkt als energiebron voor het wijkvernieuwingstraject ‘Mooie Wijken’. Het park ondersteunt gemeentelijk beleid wat betreft klimaatadaptatie, biodiversteit en extensief en circulair beheer. Daarmee wordt het een volwaardige schakel in de gemeentelijke ecologische hoofdstructuur. Nieuwe aanplant is zoveel mogelijk inheems en bestaat uit drachtbomen, heesters en vaste planten. De bomen zorgen voor extra schaduw op extreem warme dagen, terwijl de verharde elementen met lichte kleuren het water doorlaten op natte dagen.

Met de opening op 23 mei 2025 door wijkwethouder Carine Bloemhoff en deelname van wijkdichter en kinderwijkdichter werd het ontwerp niet alleen ruimtelijk, maar ook sociaal bekrachtigd. Het markeerde het begin van een nieuwe fase waarin Park Spoorgroen beweegt van woonwijk naar leefwijk, gedragen door natuur, ontwerp en maatschappelijke betrokkenheid.

Foto: Marleen Annema

Foto: Marleen Annema


Net als nu anno 2025 speelde woningnood in de naoorlogse periode ten tijde van de bouw van De Hoogte een belangrijke rol in de opzet van de wijk. Hoge dichtheden in combinatie met goedkope bouw, onderhoudsarme openbare ruimte en daarbij de opkomst van de auto leidden ertoe dat de leefkwaliteit voor mens, dier en plant in De Hoogte onder druk stond. Dit resulteerde in beperkte tuinen, weinig groen en een stapeling van ruimtelijke en sociale knelpunten. In 2019 startte een proces van sociale en ruimtelijke verbetering, samen met bewoners en de gemeente. Het Spoorgroen, voorheen een verwaarloosde randzone, werd herontworpen door LAOS landscape urbanism tot een verbindend park dat ontmoeting en toegankelijkheid stimuleert. Park Spoorgroen versterkt de samenhang in de wijk en verbindt onder andere het Noorderstation met de omliggende straten.

Foto: Marleen Annema

Foto: Marleen Annema


De ontwerpopdracht is ontstaan door het ontwerpend onderzoek ‘Van Woonwijk tot Leefwijk’, dat is uitgevoerd door LAOS samen met Lilith Ronner van Hooijdonk en SUB office, ondersteund door het Stimuleringsfonds voor Creatieve Industrie.

Onderzocht werd hoe naoorlogse wijken toekomstbestendig kunnen worden, met behoud van hun eigen identiteit. Door twee scenario’s, ‘hergebruik’ en ‘nieuwbouw’, wordt de publieke ruimte ingezet als drager voor verandering, met nadruk op verbinding, flexibiliteit en inclusiviteit. Park Spoorgroen verbeeldt deze visie als een doorlopend park met betekenisvolle elementen zoals zit- en speelplekken, een pluktuin en een wijkgedicht. Deze ruimtelijke 'materialisering' maakt de wijk niet alleen groener, maar ook socialer, en toont hoe ontwerp, landschap en gemeenschap samen een veerkrachtige leefomgeving kunnen vormen.

Foto: Marleen Annema

Foto: Marleen Annema


De herinrichting van Park Spoorgroen sluit aan op de gemeentelijke strategie van waarde gestuurd beheer, waarin klimaatadaptatie en biodiversiteit centraal staan. In lijn met dit beleid zijn in het park diverse maatregelen genomen om hittestress, wateroverlast en droogte tegen te gaan, zoals de aanplant van 18 bomen ter vervanging van 9 zieke exemplaren, en het gebruik van hagen voor schaduw, biodiversiteit en watervertraging. Ook is gekozen voor een gevarieerde beplanting met inheemse soorten en extensief maaibeheer. Hoewel het park kleinschaliger is dan andere gemeentelijke experimenten, draagt het concreet bij aan een klimaatadaptieve en toekomstbestendige leefomgeving.

Foto: Marleen Annema

Foto: Marleen Annema


Park Spoorgroen vervult meerdere maatschappelijke doelen. In een wijk met beperkte ruimte, kleine woningen en kwetsbare groepen fungeert het park als sociale ontmoetingsplek. Bewoners namen actief deel aan de vormgeving, zoals het wijkgedicht in het pad en plantacties, waarmee een gevoel van eigenaarschap en sociale cohesie is ontstaan.