Dit plaatst ons, geïnteresseerde leken, wel meteen voor een dilemma: wat te nomineren, als je maar enkele chocolaatjes uit deze exclusieve bonbondoos mag pakken? Want het niet noemen van een deel van de inzenders doet hen onrecht. Alle presentaties waren namelijk inhoudelijk goed tot zeer goed.

We hebben gelet op de kwaliteit van de ontwerpen, maar daarnaast waren de inpassing in de omgeving en de meerwaarde voor de samenleving zeer belangrijke criteria. Uiteindelijk kwamen we tot vier prijswinnaars, waaronder twee eerste prijzen.

DERDE PRIJS: DE KLEINE WERELD

Het mooie buitengebied van Groningen komt door de nieuwe camping De Kleine Wereld binnen bereik van gezinnen die voorheen de stap naar kamperen nog niet konden of wilden zetten. Zoveel harmonie, zoveel rust, op een steenworp afstand van de stad. Een mooie plek die door de nieuwbouw van het sanitairgebouw tot een volwaardige en intieme camping is omgetoverd.

Het hart van dit door vector-i ontworpen sanitairgebouw, dat midden op het terrein staat, wordt gevormd door een centrale middengang. Hier zijn alle technische voorzieningen vernuftig weggewerkt. Dit zorgt er mede voor dat onderhoud en schoonmaak eenvoudig, overzichtelijk en uit het zicht van de gasten kan worden uitgevoerd. De sanitaire ruimtes zijn grotendeels in de buitenruimte geplaatst, onder een strak vormgegeven dak. De plaatsing van de afwasplaatsen nodigt campinggasten uit tot gezellige interactie.

Een gesloten, geklimatiseerd gedeelte maakt de camping geschikt voor de koudere periode. Hierdoor is het ook buiten het zomerseizoen een aantrekkelijke plek voor een vakantie dicht bij huis en in de natuur. Opvallend aan dit gebouw, maar eigenlijk aan de hele camping, is het gegeven dat binnen en buiten in elkaar overgaan. De inbedding in de natuurlijke omgeving is volledig geslaagd.

TWEEDE PRIJS: MAGGIE'S CENTER

Bij het binnenstappen van Maggie's Center kregen we direct een wauw-gevoel. Warmte en liefde, intimiteit. Dit paviljoen is onder andere bijzonder omdat het met donaties, geschonken materialen en heel veel inzet van vrijwilligers tot stand is gekomen. Vier aannemers leken er hun kindje van te hebben gemaakt.

Maggie’s Center is een indrukwekkende toevoeging aan de voorzieningen die onze stad heeft. Je wilt er het liefst nooit hoeven komen, in deze huiskamer voor ernstig zieke mensen en hun familie. Maar de plek laat een onuitwisbare indruk achter, als je er eenmaal geweest bent. Architectuur als ‘healing environment’ bestaat echt. Rust, licht en natuurlijke materialen geven een gevoel van thuis zijn.

Een aantal ruimtes kan worden gekoppeld, wat de gebruiksmogelijkheden vergroot. De kamers hebben allemaal een eigen gezicht. Architect Marlies Rohmer heeft een toverstokje gehad bij het ontwerpen. Behalve het gebouw is ook de omringende tuin, ontworpen door Piet Oudolf, een pareltje en rustpunt in een drukke stadse omgeving.

EERSTE PRIJS: DUDOK AAN HET DIEP

Dit project is zo geslaagd dat je al bijna niet meer weet dat het er kortgeleden nog niet was. Het grasveldje dat je ziet vanaf de Ebbingebrug, met daarachter het paviljoen met het terras, de bomen en de mooie vlonder. Splinternieuw, en toch volledig opgenomen in zijn omgeving.

Het paviljoen is een rijksmonument, een uniek element dat behouden moest worden. Het stond op een rommelige, half industriële plek, naast een verkeersader. Niet voor niks: het had de functie van benzinestation. Een lelijk eendje dat de kiss of life moest krijgen. En dat is gelukt.

Met aandacht voor bijzondere details is het bezinestation omgetoverd tot een witte zwaan. De dakomlijsting, met doorlopend helder ledlicht op de plek van de oude tl-buizen is schitterend, net als de aankleding van de gesloten achterzijde met foto’s van de opening uit de jaren 50. In het speelse interieur zijn de oude vormen zoveel mogelijk behouden. Alles ademt tijdloosheid, en de band met het verleden is voelbaar. Dat geldt ook voor de unieke vlonder met zijn ambachtelijk vormgegeven houten balken die verwijzen naar de eeuwenoude overslag aan het begin van het Boterdiep.

Minstens zo belangrijk is de functie die de plek vervult in de openbare ruimte. Als horecaterras en vrije verblijfsruimte is het een geslaagde stepping-stone tussen een woonwijk en de binnenstad. De plek geeft je lucht op een warme dag en je kunt zomaar in gesprek raken met onbekenden. Op de vlonder zit je aan het water, en desnoods met je voeten in het water. Marseille Buiten heeft de stad met het paviljoen en het mooie parkje een feestelijke nieuwe ontmoetingsplek gegeven. Dit smaakt naar meer: de diepenring is nog niet af.

EERSTE PRIJS: AANPAK RING ZUID

Met de totstandkoming van de nieuwe zuidelijke ringweg is Groningen een icoon rijker. Het heeft lang geduurd, van 2016 tot 2025, en er is eindeloos gepuzzeld en gestreden, maar dit vechten is de moeite waard gebleken. De eerste indruk is dat de plek de meeste Stadjers trots maakt.

De snelweg is op een slimme manier in het stedelijke landschap verzonken. De rode kleuren die bij de twaalf kunstwerken zijn gebruikt, vormen een geheel met het omringende groen. En dat voor baksteen is gekozen is geen toeval: in Pekela zijn ze in een speciale vorm gebakken door Stratingh, en vervolgens in de kunstwerken toegepast als eerbetoon aan de Groningse architectuur.

Door de toevoeging van het Zuiderplantsoen, het groene deksel op de snelweg, is bovendien een verbindend parkje tussen de binnenstad en de zuidelijke wijken ontstaan. Het Sterrebos is daarmee in zekere zin hersteld. Het doel van het projectbureau, om op deze plek hoogwaardige ruimtelijke kwaliteit te leveren is zo ruimschoots gehaald.

Overal waar je kijkt, zie je de zorgvuldigheid in de afwerking terug. In de aankleding van de ringweg en het plantsoen, met zijn bomen, rozen en gestileerde hekwerken; in de met foto’s van vroeger verfraaide viaducten; in de zichtbare aanwezigheid van het oude Winschoterdiep, waar de tunnel toch pal onder loopt. Het geheel ademt liefde voor de omgeving en voor het verleden.

De tijd zal leren of de betonnen herinnering aan de oude ringweg, het Geheugenpaviljoen, zal worden omarmd. Op dit moment is het vooral een opvallende poging om de historie een plek te geven, zoals de veldkeien verwijzen naar het ontstaan van de Hondsrug en vloeiende lijnen verwijzen naar de Engelse landschapsstijl, die veel werd toegepast in de omgeving. Ook de meer dan duizend jaar oude Hereweg heeft, met het planten van nieuwe bomen langs deze as, zijn oude allure al bijna terug.

OVERIGE NOMINATIES (WILLEKEURIGE VOLGORDE)

REVITALISERING POELESTRAAT 24-26

Dit project heeft met respect voor het verleden deze historische panden een eigentijdse en levendige invulling gegeven. Er is veel aandacht voor detail, waar we enthousiast over waren: van de gevel, de teruggebrachte letters F Kramer, de ‘knip’ tussen de gebouwen tot het doorkijkje met tijdens de bouw teruggevonden voorwerpen in de centrale gang. Al met al vormt het een inspirerende referentie voor toekomstige vernieuwingen in de stad.

HERINRICHTING GROTE MARKT

De Grote Markt is hét bruisende en sociale hart van de stad: evenementen, terrassen en spontaan samenzijn. De nieuwe indeling nodigt uit tot ontmoeten, wandelen en verblijven. Het gebruik van groen, waterpartijen, zitgelegenheden op het terras of daarbuiten en slimme verlichting maakt het plein zowel overdag als ’s avonds aantrekkelijk. Meer groen, eenheid in kleurgebruik in materialisatie van zowel stenen als de parasols, slimme zitplekken en ruimte om te ontmoeten maken het plein een hart van de stad. Historie en gezelligheid komen op een natuurlijke manier samen, waardoor de Grote Markt een centrale ontmoetingsplek blijft voor bewoners en bezoekers.

ANDA KERKHOVEN CENTRE

Het Anda Kerkhoven Centre is een indrukwekkend gebouw, met veel lichtinval in een eclectische omgeving. De grote raampartijen geven een prachtige doorkijk en uitzicht op de stad Groningen. Het gebruik van het houtwerk is een warme toevoeging aan het rauwe materiaalgebruik. Het groene dakterras was helaas niet te bereiken voor de studenten, wat we enigszins verwacht hadden gezien de functie van het gebouw.

TALENT

Het ontwerp voor het project Talent gaat harmonieus op in de omgeving. De gevelsteen geeft het gebouw textuur en een levendige uitstraling, wat bijdraagt aan de identiteit van het project. We zien potentie in de algemene ruimtes, die het geheel nog sterker zouden kunnen maken en bewoners nog meer comfort kunnen bieden. Al met al beoordelen wij het als een geslaagd woonproject.

PARK SPOORGROEN

Wat ons opviel is de aandacht voor duurzame inrichting en de integratie van natuurlijke elementen met stedelijke structuren. Het ontwerp nodigt uit tot ontmoeting en activiteit, en creëert een aangename, toegankelijke plek voor een breed publiek. Park Spoorgroen is een inspirerend voorbeeld van hoe stedelijke ruimte kan worden heringericht tot een leefbaar, groen en multifunctioneel park dat de gemeenschap ten goede komt.

De publieksjury bestaat dit jaar uit Jan ten Brummelhuis en Melanie Brilstra.