Groninger Architectuurmaand

Revitalisering Poelestraat 24 & 26

De herontwikkeling van Poelestraat 24 en 26 in Groningen laat zien hoe je met respect voor het verleden een waardevolle bijdrage kunt leveren aan de toekomst van de stad. In opdracht van MWPO en naar ontwerp van De Deur in Huis zijn de leegstaande panden niet alleen zorgvuldig opgeknapt, maar ook slim ingepast in de bredere vernieuwing van de binnenstad.

Stemmen

Ontwerp
De Deur in Huis
Opdracht
MWPO
Bouw
Brands Bouw
Jaar
2025
Locatie
Poelestraat, Groningen
Fotograaf
Ronald Zijlstra

De opgave was het terugbrengen van karakteristieke waarden en toevoeging van een hernieuwd programma. De nieuwe gevels zijn geïnspireerd op de bloeiperiodes van de beide panden. Zo wordt voor nummer 24 verwezen naar het verleden uit 1910 en voor nummer 26 naar de gevel uit 1945, maar het zijn geen kopieën: ze vormen een nieuw hoofdstuk in hun verhaal.

Na 1945 werden de gevels van beide gebouwen samengevoegd tot één vlakke, anonieme gevel op de begane grond. In het nieuwe ontwerp zijn de oorspronkelijke, individuele gevels weer teruggebracht. Oude ramen zijn behouden en voorzien van monumentaal glas, zodat ze voldoen aan de moderne energie-eisen. In de zijgevel zijn verschillende soorten baksteen en raamvormen zichtbaar gebleven, als tastbare herinneringen aan eerdere periodes.

Dankzij de ligging aan zowel de Poelestraat als de Nieuwe Markt speelt dit project een belangrijke rol in de vernieuwde binnenstad. Er zijn publieksgerichte functies toegevoegd, zoals een kantoor aan de Poelestraat met een flexibele plattegrond die gekoppeld kan worden aan het gebouw aan de zijde van de Nieuwe Markt, tegenover het Forum.

De gevels, die eerder naar achteren lagen, zijn weer naar voren gehaald. Dat geeft de straat meer samenhang én meer leven, niet alleen in de avonduren, maar juist ook overdag. De steeg tussen de gebouwen is opnieuw vormgegeven en dient in de toekomst als doorgang tussen twee drukbezochte delen van de stad. Hier bevinden zich de entrees van de appartementen, waardoor de steeg niet langer een achterafplek is, maar een actief en volwaardig onderdeel van de openbare ruimte.

De nieuwe entree ligt iets terug ten opzichte van de levendige Poelestraat en de Nieuwe Markt, waardoor een natuurlijke overgang ontstaat van de openbare ruimte naar het privégebied. Deze overgangszone biedt rust en bescherming, en wordt versterkt door een afsluitbare poort die is geïnspireerd op de oude Poelepoort en 's nachts kan worden gesloten. Zo ontstaat er altijd een veilige en beschutte woonomgeving, ook midden in het stadscentrum.

Foto: Ronald Zijlstra

Foto: Ronald Zijlstra

Een van de grootste uitdagingen was het verbinden van vier verschillende gebouwen, elk met hun eigen vloerhoogte, in één logisch trappenhuis en mét behoud van monumentale onderdelen.

De restauratie is uitgevoerd met oog voor duurzaamheid én erfgoed. Waar mogelijk zijn bestaande materialen hergebruikt. Originele glas-in-loodramen zijn behouden en voorzien van achterzet-beglazing. Dit zorgt voor betere isolatie zonder verlies van karakter. Ook het souterrain, met delen uit de 18de en 19de eeuw, is onderzocht, behouden, goed gedocumenteerd en teruggebracht. Ondanks het historische karakter van de panden zijn de appartementen voorzien van energielabel A en A+.

Er is op meerdere maatschappelijke uitdagingen ingespeeld. De leegstaande bovenverdiepingen zijn weer in gebruik genomen voor woningen, waarmee op een slimme en verantwoorde manier extra woonruimte is toegevoegd. Dat sluit aan bij het stedelijke beleid om binnen de bestaande stad te verdichten. De functies op de begane grond zorgen bovendien voor meer leven op straat overdag en bieden ruimte voor ontmoeting, werk en verblijf.

Foto: Ronald Zijlstra

Foto: Ronald Zijlstra

Met het herontwerp van de panden willen we de oorspronkelijke hiërarchie in de straat herstellen. De verhoogde begane grondgevel van nummer 24 sluit weer aan bij de historische hoogte en brengt de gevelverhoudingen met nummer 26 in balans. Nummer 24 heeft een betonnen begane grondgevel, geïnspireerd op het ontwerp uit 1910. De warme grijze kleur van het beton is doorgezet op de verdiepingen, waar ook de historische schijnvoegen zijn teruggebracht. De goudgele ramen van vroeger zijn eigentijds geïnterpreteerd met goudkleurige stalen kozijnen.

Bij nummer 26 lopen de materialen vloeiend in elkaar over. De begane grond bestaat uit warm grijze bakstenen zonder stootvoegen, wat zorgt voor een strak, modern beeld. Deze kleur is ook toegepast op de bestaande verdiepingen. Een donkergrijze natuurstenen plint vormt een stevige en stijlvolle basis. Ook prijken de letters “F. Kramer” weer als vanouds bovenaan de gevel, en is de houten dakopbouw vervangen door een meer “Forum-proof” variant.